Σύμφωνα με δημοσίευμα του The Economist, η άμμος πίσσας στην Αλμπέρτα αντιπροσωπεύει ήδη το 54% της παραγωγής πετρελαίου στον Καναδά, που ανέρχεται στα 3,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Μέχρι το 2030 υπολογίζεται πως θα έχει αυξηθεί στο 75% της καθημερινής παραγωγής, που τότε εκτιμάται ότι θα φθάνει τα 6,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Ετσι υπολογίζει η Καναδική Ενωση Πετρελαιοπαραγωγών, αλλά θα επαληθευθεί μόνον αν η βιομηχανία επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε νέα σχέδια και προσθέσει άλλες 13.000 θέσεις εργασίας στο προσωπικό της, που ήδη ανέρχεται σε 25.000. Θα χρειαστεί, άλλωστε, νέες αγορές.
Η εκτίναξη της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου νοτίως των συνόρων έχει μειώσει τη ζήτηση από τις ΗΠΑ. Ο αγωγός XL έχει σχεδιασθεί έτσι ώστε να διασχίζει τον Καναδά και να φορτώνει πετρέλαιο σε διυλιστήρια στον Κόλπο του Μεξικού. Ωστόσο, το σχέδιο έχει προσκρούσει στην αμφιθυμία του Μπαράκ Ομπάμα, που δεν αποφασίζει να το εγκρίνει.
Η συντηρητική κυβέρνηση του Στίβεν Χάρπερ δεν έχει κρύψει τη δυσφορία της γι’ αυτό και δεν εξέπληξε κανέναν στις 17 Ιουνίου, όταν ενέκρινε τον βόρειο αγωγό (Norhtern Gateway), που θα έχει μήκος 1.200 χιλιόμετρα και θα μεταφέρει 525.000 βαρέλια την ημέρα στο Κίτιματ, στη Βρετανική Κολούμπια στην ακτή του Ειρηνικού, με σκοπό τη φόρτωσή τους στην Ασία. Εκείνο που εξέπληξε ήταν ο τόνος και η διατύπωση της ανακοίνωσης, που δεν ήταν παρά ένα ψυχρό δελτίο Τύπου πέντε παραγράφων.
Δεν υπήρχε καμία αναφορά σε θέσεις εργασίας, πρόσβαση στις αγορές ή άλλα οικονομικά οφέλη. Ισως ο λόγος να είναι πως το σχέδιο αντιμετωπίζει ακόμη τεράστια εμπόδια. Τον Απρίλιο οι κάτοικοι του Κίτιματ ύψωσαν το ανάστημά τους στην εταιρεία μεταφορών πετρελαίων Enbridge, που σχεδιάζει τον βόρειο αγωγό: ψήφισαν εναντίον του σχεδίου σε ένα μη δεσμευτικό δημοψήφισμα.
Η κυβέρνηση της Βρετανικής Κολούμπια έχει επίσης επιφυλάξεις αλλά η σθεναρότερη αντίσταση προέρχεται από τα Πέντε Εθνη, τις οργανώσεις των ιθαγενών που ανησυχούν για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον της γης τους και των υδάτων τους. Παλαιότερες αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου καλούν την κυβέρνηση του Καναδά να συμβουλευθεί και σε ορισμένες περιπτώσεις να ανταποκριθεί στις ανησυχίες των Πέντε Εθνών όταν θίγονται τα συμφέροντά τους από σχέδια που αφορούν τους φυσικούς πόρους. Διαφαίνεται, έτσι, η προοπτική μιας νομικής διαμάχης ετών. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι τρόποι για να μεταφερθεί το πετρέλαιο στις αγορές, που δεν προϋποθέτουν τη συναίνεση κανενός.
