ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Να το ξεκαθαρίσω από την αρχή: η μοναδική εθνικά ωφέλιμη ενεργειακή στρατηγική έχει ως πυλώνες, τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, την αναβάθμιση της χώρας σε ενεργειακό κόμβο της Ανατολικής Μεσογείου, τις περιφερειακές διμερείς και πολυμερείς συνεργασίες ειρήνης και σταθερότητας, την πλήρη αξιοποίηση των ενδογενών ορυκτών και ανανεώσιμων πηγών, την ιδιωτική επενδυτική ελκυστικότητα, την προώθηση αγωγών και υποδομών φυσικού αερίου, τη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας, μέσα σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο αειφορίας και οικονομικής αποτελεσματικότητας.
Το ευρύτερο γεωπολιτικό μας περιβάλλον από την Ουκρανία μέχρι το Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη, είναι πρωτόγνωρα ρευστό, με πολέμους, εμφύλιες συρράξεις και ασύμμετρες απειλές (ISIS). Η Ευρώπη, πολιτικά και οικονομικά συντηρητική, αμήχανη, φοβική, δημογραφικά γηράσκουσα, μη ανταγωνιστική, με ανερχόμενους οικονομικούς και ιδεολογικούς εθνικισμούς και με έξαρση της ακροδεξιάς, είναι ταυτόχρονα το μοναδικό σπουδαίο παγκόσμιο πείραμα δημοκρατικής συνεργασίας λαών και πολιτών, που ανιχνεύει νέες διαδικασίες ενοποίησης πολιτικών σε εποχές κρίσης των οικονομιών της αγοράς. Σ’ αυτή την Ευρώπη θέλουμε να ανήκουμε, αλλά να την ωθήσουμε σε προοδευτικότερες θέσεις.
Η Ε.Ε. είναι ενεργειακά εξαρτημένη από τρίτες χώρες κατά 90% στο πετρέλαιο και 65% στο φυσικό αέριο, γεγονός που της αφαιρεί σημαντική ισχύ στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Κάθε μέρα δαπανά για εισαγωγή ενεργειακών προϊόντων πάνω από 1 δισ. ευρώ, πάνω από 300 δισ. ευρώ τον χρόνο!
Τα τελευταία χρόνια, οι προτάσεις της Ελλάδας για την αντιμετώπιση της βαθύτατης ενεργειακής κρίσης ήταν, μέσα από την «Ενεργειακή Ενωση», να ενισχυθούν οι μηχανισμοί για κοινοτική αλληλεγγύη, χρηματοδότηση βασικών έργων ενεργειακής υποδομής, παροχή φθηνότερης ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Στόχευση ιδεολογικά και πολιτικά βαθύτατα προοδευτική, αφού λειτουργεί υπέρ της ενίσχυσης της διαπραγματευτικής ισχύος και των υποδομών των μεσαίων και μικρών κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, όπως η Ελλάδα. Η ενίσχυση της ισχύος των μικρών λαών στηρίζει την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας για τα 50.000.000 Ευρωπαίων και ενισχύει την Ενεργειακή Δημοκρατία.
Στη διαμόρφωση των αρχών της «Ενεργειακής Ενωσης», η Ελλάδα συνέβαλε αποφασιστικά στις τρεις από τις πέντε διαστάσεις της: α) τη δημιουργία μηχανισμών αλληλεγγύης σε εποχές κρίσης (φυσικό αέριο – Ουκρανία), β) την πολιτική για εξοικονόμηση ενέργειας, ιδιαίτερα στα κτίρια, που δημιουργεί δεκάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας (έπειτα από κοινή πρότασή μας μαζί με άλλες τέσσερις χώρες) και γ) τη στήριξη των ενιαίων διαπραγματεύσεων σε σχέση με τις τρίτες προμηθεύτριες χώρες.
Ταυτόχρονα, συμβάλλαμε αποφασιστικά στις άλλες δύο διαστάσεις, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% και τη χρηματοδοτική ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας, πολιτικές για τις οποίες οι λαοί της Ευρώπης παλεύουν πολλά χρόνια.
Εχουμε ήδη αναδείξει τις Θαλάσσιες Οικονομικές μας Ζώνες σε ελπιδοφόρες περιοχές στήριξης της ενεργειακής τροφοδοσίας της Ε.Ε. Και υλοποιούμε τον εθνικό στόχο για μετασχηματισμό της χώρας σε σπουδαίο ενεργειακό κόμβο της Νότιας Ευρώπης, με:
1. Τους έξι επιτυχείς διαγωνισμούς ερευνών υδρογονανθράκων που έχουμε ήδη υλοποιήσει, όπως και την προκήρυξη του μεγάλου διαγωνισμού θαλάσσιων περιοχών στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, που αποτελεί την
πιο σημαντική έμπρακτη κίνηση των τελευταίων 40 ετών στην άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας στις θαλάσσιες ζώνες μας,
2. Την υλοποίηση του μεγαλύτερου ενεργειακού έργου της Ευρώπης της τελευταίας δεκαετίας, του αγωγού TAP.
3. Την προώθηση του αγωγού φυσικού αερίου EASTMED από τα ισραηλινά, κυπριακά και ελληνικά κοιτάσματα, μέσω Κρήτης και Δυτικής Ελλάδας, προς Ιταλία.
4. Την υλοποίηση του «Κάθετου Διαδρόμου» φυσικού αερίου, από την Ελλάδα προς Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουγγαρία,
5. Την κατά 80% αναβάθμιση των εγκαταστάσεων υγροποιημένου αερίου (LNG) στη Ρεβυθούσα, όπως και την προώθηση Μονάδας Πλωτού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (FSRU) στο Βόρειο Αιγαίο.
6. Την προώθηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας,
7. Τη συνέχιση ενίσχυσης των επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Στο πακέτο Γιουνκέρ των 315 δισ. ευρώ, η Ελλάδα, εκτός των παραπάνω, έχει προτείνει συνολικά 17 έργα, προϋπολογισμού 15 δισ. ευρώ, όπως: την εξοικονόμηση ενέργειας σε κατοικίες, δημόσια και επαγγελματικά κτίρια με 2,5 δισ. ευρώ, την ανάπτυξη των έξυπνων δικτύων και μετρητών με 1 δισ. ευρώ, την επέκταση και αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου με 2 δισ. ευρώ κ.ά.
Η αξιοποίηση της σημερινής μοναδικής ιστορικής συγκυρίας απαιτεί εθνική αποφασιστικότητα και αυτογνωσία, εξωστρέφεια, δράσεις για γεωπολιτική αναβάθμιση και ειρήνη.
Ο κ. Γιάννης Μανιάτης είναι αν. καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιά και πρώην υπουργός ΠΕΚΑ.