Στις υπόγειες διαδρομές του μαύρου χρήματος και των offshore εταιριών κινδυνεύει να “θαφτεί” η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκρτισμού, μετά το “φέσι” των εκατομμυρίων ευρώ που άφησαν στην ενεργειακή αγορά οι δύο μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρίες εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας, η Energa και η Hellas Power και την αποπομπή τους από το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας.
Από τη μία ημέρα στην άλλη, οι 200.000 πελάτες τους, νοικοκυριά και επιχειρήσεις, βρέθηκαν πάλι πίσω στη ΔΕΗ, χωρίς να ξέρουν τι πρέπει να πληρώσουν και σε ποιόν, ενώ ΔΕΣΜΗΕ και ΔΕΗ έμειναν να διεκδικούν οφειλές από τις δύο εταιρίες της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, με άγνωστο το αν, πότε και πώς θα τα εισπράξουν.
Ο ΔΕΣΜΗΕ αφαίρεσε από την Energa και την Hellas Power τη δυνατότητα να μπαίνουν στο σύστημα, να αγοράζουν ενέργεια και να τροφοδοτούν τους πελάτες τους, όταν εκείνες δεν κατέβαλαν εμπρόθεσμα το ποσό των 27 εκατ. ευρώ, που αποτελούσε την πρώτη δόση του διακανονισμού για την εξόφληση συνολικού χρέους προς τον Διαχειριστή της τάξης των 120 εκατ. ευρώ.
Οι εξελίξεις που ακολούθησαν ήταν ραγδαίες. Η Αρχή Προστασίας για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος μπλόκαρε τους λογαριασμούς τους, στην υπόθεση παρενέβη ο εισαγγελέας και πλέον 18 άτομα καλούνται από τη Δικαιοσύνη, ενώ αφήνονται υπόνοιες και για στελέχη του ΔΕΣΜΗΕ που δεν έδρασαν εγκαίρως προκειμένου να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση, πριν τα χρέη πάρουν ιλιγγιώδεις διαστάσεις. Πολλά ερωτήματα εξάλλου έχει προκαλέσει ότι η μία εκ των εταιριών εφέρετο να εξάγει ηλεκτρικό ρεύμα στην Ιταλία σε τιμές μη ανταγωνιστικές, όταν δηλαδή οι τιμές του ηλεκτρισμού στην εγχώρια χονδρική αγορά ήταν υψηλότερες από τις αντίστοιχες ιταλικές.
Διαπιστώθηκαν εμβάσματα μεταφοράς χρημάτων στην Ελβετία την ίδια περίοδο που οι δύο εταιρίες δεν πλήρωναν και αναζητούνται τα φυσικά πρόσωπα που είναι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες τους, καθώς και οι δύο εξαγοράστηκαν στα τέλη του 2011 από το ρωσο-αραβικό fund “Worldwide Energy”, που εδρεύει κάπου στα Εμιράτα και δεν διαθέτει ούτε καν ιστοσελίδα στο Internet… Οι μέχρι σήμερα έρευνες για τον εντοπισμό των πραγματικών ιδιοκτητών σκοντάφτουν σε σωρεία offshore εταιριών, ενώ στην αγορά κυκλοφορούν φήμες ότι πρόκειται για “οικογενειακή υπόθεση”… Ο πρώην βασικός μέτοχος της Hellas Power Βασίλης Μηλιώνης δηλώνει ότι καμία σχέση δεν έχει με την εταιρία από τον Νοέμβριο και μετά, οπότε και έγινε η πώληση στο fund , ενώ ανάλογη στάση φέρεται να τηρεί και ο πρώην βασικός μέτοχος της Energa Aχιλλέας Φλώρος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Energa όταν ξεκίνησε τις δραστηριότητές της είχε άμεση σχέση με την αυστριακή εταιρία ηλεκτρισμού Verbund, η οποία στα τέλη του 2010 αποχώρησε από την Ελλάδα. Οσο για την Hellas Power ήταν ο διάδοχος της “Αegean Power”, του ομίλου Μελισανίδη, ο οποίος επίσης αποχώρησε στα μέσα του 2011, πουλώντας το μερίδιό του στον κ. Μηλιώνη.
Πέραν του χρέους των 120 εκατ. ευρώ προς τον ΔΕΣΜΗΕ από αγορές ενέργειας, οι δύο εταιρίες φέρονται να χρωστούν γύρω στα 67 εκατ. ευρώ στη ΔΕΗ από τη μη πληρωμή των τελών χρήσης δικτύου μεταφοράς και διανομής.
Η Εnerga και η Ηellas Power, από την πλευρά τους, κατηγορούν την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, τη ΡΑΕ, τον ΔΕΣΜΗΕ και τη ΔΕΗ ότι οδηγούν την αγορά στο κλείσιμό της και επιρρίπτουν ευθύνες στις στρεβλώσεις της αγοράς για την όλη κατάσταση. Μάλιστα μέσα σε διάστημα ολίγων ημερών, μετονομάστηκαν σε “Κέντρο Εμπόριο Λιανικής Ενέργειας” (πρώην Energa εμπόριο λιανικής ) και σε “Νέα Εφαρμογή” (πρώην Hellas Power) και επιφυλάσσονται να δώσουν περισσότερες εξηγήσεις σε συνέντευξη Τύπου στις 10 Φεβρουαρίου.
Οι ίδιες υποστηρίζουν ό,τι οι στεβλώσεις στην αγορά τους έχουν κοστίσει πάνω από 340 εκατ. ευρώ , τα οποία διεκδικούν απο τον ΔΕΣΜΗΕ, τη ΔΕΗ και άλλους φορείς.
Οι στρεβλώσεις που απαριθμούν στις πολυσέλιδες ανακοινώσεις τους δεν είναι λίγες και ούτε έχουν σε όλα άδικο. Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού στη χώρα μας γίνεται αργά, με μπαλώματα, δίχως όραμα, με αποτέλεσμα όλες σχεδόν οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο, ακόμα και η ίδια η ΔΕΗ να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα.
Για αυτό άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που κλείνουν στην Ελλάδα ιδιωτικές εταιρίες εμπορίας ρεύματος. Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2000, όταν εμφανίστηκαν ιδιωτικές εταιρίες που πουλούσαν ρεύμα το οποίο εισήγαγαν ή αγόραζαν από το σύστημα (δηλαδή της ΔΕΗ) και το πουλούσαν κυρίως σε εμπορικούς καταναλωτές, όπως σούπερ-μάρκετ, εμπορικά κέντρα κλπ, εκμεταλλευόμενες τη χαμηλή Οριακή Τιμή του Συστήματος σε σχέση με τα εμπορικά τιμολόγια της ΔΕΗ. Μόλις η ΟΤΣ ανέβηκε, τότε εξ αιτίας της αύξησης των διεθνών τιμών των καυσίμων, οι ιδιωτικές εταιρίες έκλεισαν και η ΔΕΗ ξανάγινε μονοπώλιο.
Στη σημερινή συγκυρία, πέραν της οικονομικής κρίσης, τη χαριστική βολή έδωσε η επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο φυσικό αέριο από τον Σεπτέμβριο, σε συνδυασμό με το ειδικό τέλος ακινήτων και τη σύγχυση που μεταξύ άλλων, προκάλεσε όσον αφορά τις μετακινήσεις πελατών. Η ΟΤΣ αυξήθηκε κατακόρυφα και οι εταιρίες , μη μπορώντας να μετακυλήσουν την αύξηση στον καταναλωτή, συσσώρευσαν χρέη, σε μία περίοδο που ήδη είχαν προβλήματα και εμφάνιζαν οφειλές προς τον ΔΕΣΜΗΕ.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που 13 εταιρίες εγκατέλειψαν τον τελευταίο καιρό τις δραστηριότητες που είχαν σχέση με τη λιανική αγορά, τροποποιώντας την άδειά τους. Από την άλλη πλευρά όμως, άλλοι εναλλακτικοί πάροχοι δηλώνουν έτοιμοι να διεκδικήσουν μερίδιο στην αγορά.
