Εκρηκτικές διαστάσεις που απειλούν με “πιστωτικό επεισόδιο” όχι μόνον τον ενεργειακό εφοδιασμό αλλά και την οικονομία της χώρας κινδυνεύει να λάβει η έλλειψη ρευστότητας και η υποβάθμιση της πιστοληπτικού προφίλ των μεγάλων ενεργειακών ομίλων, λόγω της αβεβαιότητας για την ελληνική οικονομία.. Οι οφειλές πελατών προς τη ΔΕΠΑ έχουν φθάσει στα 250 εκατ. ευρώ, οι απλήρωτοι λογαριασμοί στη ΔΕΗ ξεπερνούν τις 500.000, ο ΔΕΣΜΗΕ καθυστερεί την εξόφληση των παραγωγών πράσινης και συμβατικής ηλεκτρικής ενέργειας και τα δύο μεγάλα διυλιστήρια τα ΕΛΠΕ και η Μοτορ Οιλ δυσκολεύονται να προμηθευτούν πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές.
Το παρ’ ολίγο μπλακ άουτ της περασμένης εβδομάδας, όταν για πρώτη φορά ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ δεν κατάφεραν να βρουν έκτακτο φορτίο υγροποιημένου αερίου (LNG) στη σποτ αγορά, με αποτέλεσμα να κλείσουν ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες με φυσικό αέριο για να μην γίνουν περικοπές παροχής αερίου στην οικιακή και επαγγελματική κατανάλωση σε συνδυασμό με τους κραδασμούς που προκάλεσε η πληροφορία για άμεση διακοπή των εξαγωγών πετρελαίου από το Ιράν δίνουν μία γεύση του προβλήματος.
Απανωτές συσκέψεις του ενεργειακού επιτελείου του υπουργείου Περιβάλλοντος με τις διοικήσεις των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων και φορέων προσπαθούν να δώσουν λύσεις, Πληροφορίες αναφέρουν ότι μετά από συνεχείς διαβουλεύσεις βρέθηκε μία φόρμουλα για την αποπληρωμή των 175 εκατ. ευρώ που χρωστά η ΔΕΗ στη ΔΕΠΑ σε συνδυασμό με διακανονισμό των διαφορών, που απορρέουν από τη σύμβαση προμήθειας ανάμεσα στις δύο εταιρίες, ένα θέμα που εκκρεμεί εδώ και χρόνια. Ανοικτές όμως παραμένουν οι οφειλές από άλλες επιχειρήσεις, καθώς η ΔΕΠΑ τροφοδοτεί ιδιωτικές εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής, οι οποίες πληρώνονται με καθυστέρηση από τον ΔΕΣΜΗΕ, μεγάλες βιομηχανίες και τις Εταιρίες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ).
Στη ΔΕΗ οι επισφάλειες από απλήρωτους λογαριασμούς αυξάνονται συνεχώς. Ως την 1η Φεβρουαρίου, από το σύνολο των 4.300.000 λογαριασμών που είχαν εκδοθεί χωρίς ως εκείνη τη στιγμή να έχουν πληρωθεί, για το 1.680.000 λογαριασμούς είχαν παρέλθει οι 25 ημέρες που δίνει προθεσμία η ΔΕΗ για την εξόφλησή τους και για τους 500.000 είχε περάσει και το 80ήμερο, που δίνει το υπουργείο Οικονομικών για την πληρωμή τους, χωρίς να διακοπεί η ηλεκτροδότηση. Όλοι αυτοί οι λογαριασμοί περιλαμβάνουν βέβαια το ειδικό τέλος ακινήτων, η επιβολή του οποίου έχει επιβαρύνει ιδιαίτερα τη ρευστότητα της ΔΕΗ, καθώς πελάτες που για τον οποιονδήποτε λόγο δεν πληρώνουν το τέλος, δεν εξοφλούν ούτε τη ΔΕΗ και μαζί με αυτήν τους ΟΤΑ, την ΕΡΤ, το ειδικό τέλος ΑΠΕ που τροφοδοτεί τον ΔΕΣΜΗΕ κλπ. Αν σε αυτά προστεθούν και οι οφειλές του δημοσίου προς τη ΔΕΗ η κατάσταση γίνεται εκρηκτική. Συνολικά τα χρέη των υπουργείων, των Δήμων και άλλων δημόσιων υπηρεσιών προς τη ΔΕΗ φθάνουν στο ποσό των 180 εκατ. ευρώ. Πρόσφατα, μετά από διαβούλευση με τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Οικονομικών ξεκίνησε ένα πρόγραμμα συμψηφισμού με οφειλές της ΔΕΗ προς το δημόσιο όπως φόρους, πρόστιμα κλπ.
Οι αγορές αμφισβητούν την πιστοληπτική ικανότητα της ΔΕΗ με αποτέλεσμα η εταιρία όχι μόνον να δυσκολεύεται να χρηματοδοτήσει το επενδυτικό της πρόγραμμα αλλά ακόμα και να αναχρηματοδοτήσει τον δανεισμό της. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο η ΔΕΗ πρέπει να ανταποκριθεί σε δανειακές υποχρεώσεις της τάξης των 700 εκατ. ευρώ και για να εξασφαλίσει τις απαραίτητες πιστώσεις έχει προχωρήσει σε διαβουλεύσεις με τις τράπεζες από τα μέσα του προηγούμενου χρόνου. Μετά από όλα αυτά, ως τις αρχές του μήνα κατάφερε να κλειδώσει τους όρους αναχρηματοδότησης δύο δόσεων των 200 εκατ. ευρώ και των 150 εκατ. ευρώ ενώ σε διαδικασία οριστικοποίησης βρίσκεται η επιπλέον χρηματοδότηση χρεολυσίων του 2012 συνολικού ύψους 510 εκατ. ευρώ. Η εταιρία φιλοδοξεί ότι με τις περικοπές στη μισθοδοσία και την αύξηση των τιμολογίων ρεύματος θα καταφέρει μέσα στη χρονιά να αποκαταστήσει τις χρηματοοικονομικές της ροές.
Η “σφικτή” γραμμή που εφαρμόζει πλέον η ΔΕΗ όσον αφορά τις πληρωμές της προς τρίτους έχει προκαλέσει τριγμούς, στον ήδη ελλειμματικό ΔΕΣΜΗΕ. Ο Διαχειριστής που αγωνίζεται για να πληρώσει τους παραγωγούς ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ) δέχτηκε και την πίεση από τη ΔΕΗ, η οποία διεκδίκησε τον συμψηφισμό των μεταξύ τους οικονομικών διαφορών πριν καταβάλλει νέες πληρωμές. Το αποτέλεσμα ηταν η “ασφυξία” του ΔΕΣΜΗΕ, ο οποίος πέραν του ελλείμματος από τις ΑΠΕ δέχθηκε και το πλήγμα από το φέσι των δύο ιδιωτικών εταιριών εμπορίας ρεύματος της Energa κα της Hellas Power. Τα μέτρα που αποφάσισε πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος για την ενίσχυση της ρευστότητας του οργανισμού, όπως αύξηση του τέλους λιγνίτη και αύξηση του τέλους ΑΠΕ αργούν ακόμα να αποδώσουν, καθώς τα επιπλέον έσοδα θα αρχίσουν να εισρέουν με την είσπραξη λογαριασμών ρεύματος του δευτέρου διμήνου και μετά. Όσον αφορά τα έσοδα από τις δημοπρασίες των δικαιωμάτων εμπορίας ρύπων και αυτά είναι χαμηλότερα από τα προσδοκώμενα γιατί οι τιμές των δικαιωμάτων στη διεθνή αγορά ρύπων ακολουθούν πτωτική τροχιά.
Ασφυκτική είναι τέλος και η κατάσταση στον εφοδιασμό πετρελαίου. Τα ΕΛΠΕ και η Motor Oil αναγκάστηκαν το 2011 να αυξήσουν κατακόρυφα την προμήθεια αργού από το Ιράν – τον Δεκέμβριο οι ιρανικές προμήθειες έφτασαν να αντιπροσωπεύουν το 40% του “μείγματος” πετρέλαιο που αγοράζουν” – επειδή δυσκολεύονταν να αγοράσουν φορτία από άλλους προμηθευτές που δεν δέχονταν τις εγγυητικές των ελληνικών τραπεζών.
Η απόφαση της ΕΕ να επιβάλει εμπάργκο στις εισαγωγές από το Ιράν, που θα εφαρμοστεί σταδιακά ως την 1η Ιουλίου, επέφερε ένα καίριο πλήγμα, καθώς οι δύο εταιρίες πρέπει να βρουν εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Το θέμα έχει τεθεί και στις Βρυξέλλες από τον υπουργό Εξωτερικών Σταύρο Δήμα και τον υπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Παπακωνσταντίνου, ο οποίος σε πρόσφατη συνάντηση που είχε με τον αρμόδιο Επίτροπο κ. Εττινγκερ συζήτησε, σύμφωνα με πληροφορίες, τη δυνατότητα παροχής εγγυήσεων σε ΕΛΠΕ και Motor Oil από ευρωπαϊκούς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, προκειμένου οι δύο εταιρίες να μπορούν να προμηθεύονται απρόσκοπτα πετρέλαιο στη διεθνή αγορά. Το θέμα, μέχρι σήμερα, δεν έχει κλείσει και είναι ακόμα υπό συζήτηση.
Κάτω από τις συνθήκες αυτές είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς το σοκ που προκάλεσε η πληροφορία ότι το Ιράν διακόπτει τις εξαγωγές πετρελαίου σε έξι χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, σαν αντίμετρο στο εμπάργκο των Βρυξελλών. Τελικά ο υπουργός Πετρελαίων του Ιράν διέψευσε την είδηση και η ηρεμία αποκαταστάθηκε, για πόσο όμως…
