Άδοξο τέλος για το πρόγραμμα “Ήλιος”;

Πρόκειται για το πρόγραμμα που προέβλεπε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα από φωτοβολταϊκά πάρκα και την εξαγωγή της στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και κυρίως στη Γερμανία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα “Ήλιος” είχε συμπεριληφθεί στις αποφάσεις του συμβουλίου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως έργο αντιστάθμισης της υφεσιακής πορείας της χώρας, ως εργαλείο προσέλκυσης επενδύσεων, ανάπτυξης και μείωσης του δημόσιου χρέους.

Ας σημειωθεί ότι το αρχικό σχέδιο προέβλεπε την εγκατάσταση σε πρώτη φάση φωτοβολταϊκών ισχύος 2.000 MW σε διάφορα σημεία της χώρας και σε δεύτερη φάση, μετά το 2017, επιπλέον 8.000 MW. Το σύνολο του παραγόμενου ρεύματος θα όδευε προς τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Στηρίζονταν στην Ευρωπαϊκή οδηγία 2009/28 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και συγκεκριμένα στους προβλεπόμενους μηχανισμούς συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών. Σύμφωνα με τους μηχανισμούς συνεργασίας, ένα κράτος-μέλος με υψηλό δυναμικό σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μπορούσε να εξάγει ενέργεια (στατιστικά ή με φυσικό τρόπο) σε άλλα κράτη-μέλη που είχαν χαμηλό δυναμικό και συνεπώς υψηλό κόστος επένδυσης, με απώτερο σκοπό να επιτευχθούν οι Εθνικοί στόχοι της οδηγίας για τη διείσδυση των ΑΠΕ στην τελική ενεργειακή κατανάλωση.

Του μάλλον άδοξου τέλους είχε προηγηθεί η υποβάθμιση σε πιλοτικό έργο δυναμικότητας κάτω από 500 MW, για το οποίο είχε αποφασιστεί η εκπόνηση μελέτης ελέγχου της βιωσιμότητας. Ακόμα και η εκπόνηση της μελέτης για το πιλοτικό αυτό έργο έχει ουσιαστικά παγώσει, καθώς όλοι οι πιθανοί εμπλεκόμενοι έχουν αποσύρει το ενδιαφέρον και τη στήριξή τους. Πιο συγκεκριμένα, η Γερμανία από την οποία είχε αρχικά προέλθει η ιδέα και η οποία – θεωρητικά – θα απορροφούσε κατά κύριο λόγο το «πράσινο» ρεύμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση που το είχε θέσει υπό την αιγίδα της, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που θα το συγχρηματοδοτούσε και βεβαίως η ελληνική κυβέρνηση, θεωρούν ότι το project είναι ανέφικτο. Η τρόικα, δε, έχει αποδεχθεί σιωπηλά το πάγωμα της υπόθεσης παρά το γεγονός ότι είχε συμπεριληφθεί στις υποχρεώσεις του δεύτερου μνημονίου και είχε ψηφιστεί από τη Βουλή το νομοσχέδιο για την ίδρυση της εταιρίας «Πρόγραμμα Ήλιος». Η ανυπαρξία ενδιαφέροντος, προφανώς επειδή το έργο δεν θεωρείται πλέον ελκυστικό, έγινε φανερή στην ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατά τις επαφές που είχε τους τελευταίους μήνες.

Το σημαντικότερο από τα ζητήματα που καθιστούν αντιοικονομική την προώθηση ενός project όπως το «Ήλιος» είναι το κόστος αναβάθμισης των δικτύων για τη μεταφορά της από την Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Αυστρίας στη Γερμανία. Καμία από τις χώρες αυτές δεν εμφανίζεται διατεθειμένη να συμβάλλει με κεφάλαια για την αναβάθμιση των δικτύων.

Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα είναι ότι ποτέ δεν βρέθηκε εκείνος που θα αγοράζει το ρεύμα. Το υψηλό κόστος που απαιτείται για να παραχθεί και να εξαχθεί το ρεύμα σε άλλες χώρες, κάνει απαγορευτική την «εύλογη» τελική τιμή πώλησής του. «Τη στιγμή που σε όλη την Ευρώπη, και τη Γερμανία, πέφτουν κατακόρυφα οι εγγυημένες τιμές της φωτοβολταϊκής ενέργειας, θα ήταν αδόκιμο να ζητηθεί από τους καταναλωτές να πληρώσουν έξτρα τιμή για να έχουν… εξωτικό πράσινο ρεύμα από την Ελλάδα» υποστηρίζει, μιλώντας στο energypress παράγοντας της αγοράς.
Έτσι, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, από το όλο σχέδιο θα παραμείνει στο γραφείο του υπουργού Περιβάλλοντος ο κατάλογος των εκτάσεων που είχαν σπεύσει να «προσφέρουν», δήμαρχοι από όλη τη χώρα που έβλεπαν πιθανή αναπτυξιακή προοπτική από τη συμμετοχή τους στο mega project.