Η Vodafone, με υπηρεσίες internet of things (ΙοΤ) που αναπτύσσονται από τη θυγατρική της εταιρεία Zelitron στην Ελλάδα, κατακτά τον κόσμο των επιχειρήσεων με «έξυπνες» εφαρμογές σε οχήματα, ψυγεία και μετρητές φυσικού αερίου ή ρεύματος.

Τι κοινό έχει ένα ψυγείο στη Νέα Ζηλανδία, με ένα φορτηγό που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο Καζακστάν, και έναν μετρητή φυσικού αερίου σε κτίριο στην Αττική; Ότι έχουν γίνει «έξυπνα», αφού μέσω του δικτύου ίντερνετ της Vodafone μεταδίδουν ασύρματα πληροφορίες για τη λειτουργία τους, έτσι ώστε η επιχείρηση στην οποία ανήκουν να μπορεί να παρακολουθεί και να αναλύει την λειτουργική τους κατάσταση, οποτεδήποτε και από κάθε συσκευή με πρόσβαση στο web.  

Έτσι, για παράδειγμα, μια επιχείρηση αναψυκτικών θα ειδοποιηθεί αμέσως στην περίπτωση που η θερμοκρασία σε κάποιο ψυγείο της αυξηθεί πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα, ή μία ευρωπαϊκή μεταφορική εταιρεία έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί την κατανάλωση καυσίμου από τα οχήματά της, ακόμη κι αν αυτά βρίσκονται στην Ασία. Από την άλλη πλευρά, ο ιδιοκτήτης ενός κτιρίου μπορεί να παρακολουθεί το ενεργειακό του «προφίλ», ώστε να βρει τρόπους να μειώσει την κατανάλωση.

Οι παραπάνω δυνατότητες προσφέρονται μέσα από τις συνδρομητικές υπηρεσίες IoT (Internet of Things) Full Control της Vodafone, και πιο συγκεκριμένα την υπηρεσία Vodafone IoT Fleet Control για τη διαχείριση στόλων οχημάτων, τη Vodafone IoT Cooler Control για τον έλεγχο ψυγείων και καταψυκτών, και τη Vodafone  IoT Energy Control για την παρακολούθηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ρεύματος. Οι λύσεις αυτές κατακτούν την παγκόσμια αγορά και έχουν ελληνική «υπογραφή», αφού έχουν αναπτυχθεί από τη Zelitron, μία ελληνική εταιρεία που εδώ και μερικά χρόνια έχει εξαγορασθεί κατά 100% από τη Vodafone Ελλάδας.

Παγκόσμια πρωτοπορία

Με έδρα στη Μεταμόρφωση, και πελάτες μέσω της Vodafone σε όλο τον κόσμο, όπως επιχειρήσεις με ψυγεία στη Νέα Ζηλανδία ή μεταφορικές εταιρείες που κάνουν δρομολόγια μέχρι το Καζακστάν, η Zelitron ειδικεύεται σε εφαρμογές Internet of Things, καθώς είναι μία από τις πρωτοπόρες παγκοσμίως εταιρείες στις τεχνολογίες επικοινωνίας μηχανής προς μηχανή (Machine-to-Machine), γνωστές και ως Μ2Μ, που αποτελούν τη βάση του «ίντερνετ των πραγμάτων».

«Ουσιαστικά με τον όρο Μ2Μ περιγράφεται η αρχιτεκτονική που δίνει τη δυνατότητα σε μία μηχανή (π.χ. ένα αυτοκίνητο η ένα ψυγείο) να στέλνει δεδομένα ασύρματα σε έναν κεντρικό υπολογιστή (δηλαδή σε μία άλλη μηχανή), χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Πλέον, η αρχιτεκτονική αυτή συνδυάζεται πάντοτε με το υπολογιστικό νέφος και το διαδίκτυο, ώστε ο τελικός χρήστης από όπου κι αν βρίσκεται να έχει πρόσβαση στα δεδομένα και στην ανάλυση αυτών που στέλνονται από τις μηχανές. Γι’ αυτό και μιλάμε για “ίντερνετ των πραγμάτων”», λέει στο EnergyIn o κ. Κώστας Θεοδωρόπουλος, Enterprise Product Marketing Senior Manager της Vodafone και διευθύνων σύμβουλος της Zelitron.

Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Gartner, το 2021 οι διασυνδεδεμένες συσκευές θα αγγίζουν τα 20,8 δισεκατομμύρια, παρέχοντας λειτουργίες που όπως είναι φυσικό δεν περιορίζονται στην ενεργειακή εξοικονόμηση. Άλλωστε, και στην περίπτωση των τριών υπηρεσιών της Vodafone, η μείωση της κατανάλωσης δεν είναι το αποκλειστικό όφελος που έχουν οι χρήστες τους. Για παράδειγμα, η Vodafone IoT Fleet Control επιτρέπει σε μία μεταφορική εταιρεία να παρακολουθεί επίσης τη θέση των οχημάτων της, ώστε να ενημερώνει τους πελάτες της με ακρίβεια για την ώρα που θα παραλάβουν τις παραγγελίες τους. Επίσης, με την Vodafone IoT Cooler Control, μια επιχείρηση μπορεί να αποτρέπει την κλοπή των ψυγείων της, λαμβάνοντας άμεσα ειδοποίηση στην περίπτωση μετακίνησής τους.

Ενεργειακές εφαρμογές

Ωστόσο, ο περιορισμός του ενεργειακού αποτυπώματος αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους του IoT, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση στις εφαρμογές που έχουν ήδη υλοποιηθεί παγκοσμίως, όπως δείχνει πρόσφατη έρευνα της Ericsson. Και βέβαια, βρίσκεται στον «πυρήνα» των λειτουργιών που προσφέρει η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας σε όλο τον κόσμο, μέσω της Zelitron. «Πίσω από αυτές τις εφαρμογές βρίσκεται η λογική πως μόνο ό,τι μετριέται μπορεί να βελτιωθεί. Επομένως, το IoT δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει κανείς την κατανάλωση, ώστε να ελέγξει π.χ. αν παρουσιάζει αυξητικές τάσεις σε κλίμακα εβδομάδας, μήνα και έτους, ή να διαπιστώσει το αντίκτυπο που έχει κάποιο μέτρο εξοικονόμησης», συμπληρώνει ο κ. Θεοδωρόπουλος.

Έτσι, στην περίπτωση της Vodafone IoT Energy Control, σε συνεργασία με την ΕΠΑ Αττικής δίνεται η δυνατότητα τηλεμέτρησης της κατανάλωσης φυσικού αερίου, με την εγκατάσταση μίας ειδικής συσκευής στον μετρητή. Επιπλέον, μέσω της ίδιας υπηρεσίας, μπορεί κανείς να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο την κατανάλωση ρεύματος στο κτίριό του, τοποθετώντας έναν ανάλογο «έξυπνο» μετρητή παράλληλα με το «ρολόι» του ΔΕΔΔΗΕ.

«Έξυπνα» ψυγεία και φορτηγά

Από την άλλη πλευρά, μέσω της Vodafone IoT Cooler Control, η Zelitron ενσωματώνει αισθητήρες στα ψυγεία που μετρούν μία μεγάλη γκάμα από παραμέτρους (όπως την εσωτερική και την εξωτερική θερμοκρασία ή τη λειτουργία του συμπιεστή) οι οποίες επηρεάζουν την ενεργειακή τους συμπεριφορά. «Ουσιαστικά, ο πελάτης μπορεί να καταλάβει από χιλιόμετρα μακριά πως σε κάποιο από τα ψυγεία του υπάρχει πρόβλημα, επειδή π.χ. βρίσκεται τοποθετημένο στον ήλιο ή δεν είναι ρυθμισμένος σωστά ο θερμοστάτης, αλλά και να ελέγξει κατά πόσο η πόρτα του ψυγείου μένει ανοικτή αρκετές φορές της ημέρας άσκοπα».

Στο πλαίσιο της Vodafone IoT Fleet Control, μία επιχείρηση μπορεί μεταξύ άλλων να παρακολουθεί την κατανάλωση του στόλου της. Έτσι, έχει την ευκαιρία να μειώσει τα κόστη της για καύσιμα, αναδιοργανώνοντας τα δρομολόγιά της ή ακόμη και παρακινώντας τους οδηγούς να χρησιμοποιούν πιο αποδοτικά τα οχήματά της – για παράδειγμα, αποφεύγοντας τις απότομες επιταχύνσεις και φρεναρίσματα. «Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ορισμένες εταιρείες διαπίστωσαν πως οι οδηγοί τους άφηναν τη μηχανή αναμμένη όταν το αυτοκίνητο ήταν ακινητοποιημένο για παραλαβές ή παραδόσεις, με συνέπεια να καταναλώνεται καύσιμο άσκοπα», προσθέτει ο διευθύνων σύμβουλος της Zelitron.

Ευκαιρία εξοικονόμησης για το δημόσιο

Σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρόπουλο, το πρώτο «κύμα» πελατών τέτοιων υπηρεσιών είναι κυρίως μεγάλες εταιρείες, με αρκετά μεγάλη ενεργειακή κατανάλωση ώστε η εξοικονόμηση να «μεταφράζεται» σε σημαντική ελάττωση των λειτουργικών τους εξόδων. «Μεγάλα περιθώρια εξοικονόμησης θα είχε επίσης και το δημόσιο, παρακολουθώντας με αυτό τον τρόπο διάφορων ειδών εγκαταστάσεις. Φανταστείτε, για παράδειγμα, να τοποθετηθούν “έξυπνοι” μετρητές σε όσα σχολεία έχουν σύνδεση στο φυσικό αέριο, ώστε να ειδοποιούνται οι διευθυντές των συγκροτημάτων που έχουν υψηλότερη κατανάλωση από όλα τα υπόλοιπα της περιοχής».

Ήδη πάντως έχει ανοίξει ο δρόμος για ακόμη μεγαλύτερη διάδοση του «ίντερνετ των πραγμάτων», καθώς μέχρι το τέλος του 2017 αναμένεται να κυκλοφορήσουν οι πρώτες «Narrowband IoT» συσκευές, οι οποίες  θα μειώσουν σημαντικά το κόστος διασύνδεσης οποιουδήποτε εξοπλισμού, θα έχουν πολύ μικρή ενεργειακή κατανάλωση ώστε η μπαταρία τους να διαρκεί πάνω από 10 χρόνια με μία φόρτιση, ενώ θα δεσμεύουν πολύ λίγο ασύρματο ίντερνετ.

Νέες λύσεις

«Η εξέλιξη της τεχνολογίας θα επιτρέψει να πολλαπλασιαστούν οι εφαρμογές εξοικονόμησης και στον αγροτικό τομέα, ώστε για παράδειγμα ειδικοί αισθητήρες να ενημερώνουν μέσω web τον γεωργό πότε ένα χωράφι χρειάζεται πότισμα». Παράλληλα με την «έξυπνη» γεωργία, θα κερδίσει έδαφος και το «έξυπνο» σπίτι, το οποίο θα εξοικονομεί ενέργεια στον ιδιοκτήτη του με τον ασύρματο έλεγχο των ηλεκτρικών συσκευών και της θέρμανσης. Επίσης, θα εμφανισθούν οι πρώτες «έξυπνες» πόλεις, στις οποίες μεταξύ άλλων η λειτουργία των σηματοδοτών θα προσαρμόζεται στις κυκλοφοριακές συνθήκες, ενώ ειδικοί αισθητήρες στο δίκτυο ύδρευσης θα εντοπίζουν άμεσα τις βλάβες στους αγωγούς και τις διαρροές.

Σύμφωνα με έρευνα που είχε κάνει η Vodafone Ελλάδος με την Accenture το 2010, αν γινόταν «έξυπνο» το ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας μας και οι πόλεις προικίζονταν με «ευφυΐα», τότε σε ορίζοντα δεκαετίας θα εξοικονομούνταν 900 εκατομμύρια ευρώ.

Του Κώστα Δεληγιάννη