Ευρωπαϊκή Βιομηχανία: Αίτημα για φθηνό ρεύμα για διατήρηση ανταγωνιστικότητας

Η ευρωπαϊκή βαριά βιομηχανία απευθύνει επείγουσα έκκληση προς τους ηγέτες της ΕΕ για τη λήψη μέτρων που θα μειώσουν το υψηλό ενεργειακό κόστος, το οποίο απειλεί τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητά της. Παρά τη σταθεροποίηση των αγορών μετά την ενεργειακή κρίση του 2021–2022, το κόστος παραγωγής παραμένει σε μη βιώσιμα επίπεδα για πολλές ενεργοβόρες επιχειρήσεις.

Η Eurometaux, που εκπροσωπεί τον κλάδο των μη σιδηρούχων μετάλλων, απέστειλε επιστολή στους ηγέτες της ΕΕ ζητώντας άμεσα και συγκεκριμένα μέτρα. Η πρωτοβουλία συγκέντρωσε την υποστήριξη 43 ευρωπαϊκών εταιρειών και βιομηχανικών συνδέσμων, μεταξύ των οποίων οι ελληνικές Metlen και ElvalHalcor (Όμιλος Viohalco).
Η επιστολή επισημαίνει ότι η απουσία ουσιαστικής δράσης μετά την ενεργειακή κρίση έχει οδηγήσει σε κλείσιμο μονάδων παραγωγής και διάβρωση της βιομηχανικής βάσης της Ευρώπης.

Από το 2020 έχουν σταματήσει τη λειτουργία τους είκοσι μονάδες παραγωγής αλουμινίου, πυριτίου και ψευδαργύρου. Η τάση αυτή απειλεί χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι και ελληνικές επιχειρήσεις εξετάζουν παρόμοιες κινήσεις λόγω του κόστους ενέργειας.

Οι διαρθρωτικές προκλήσεις

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία παραμένει εκτεθειμένη σε δομικά μειονεκτήματα σε σχέση με ανταγωνιστές στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μέση Ανατολή και την Κίνα, οι οποίοι απολαμβάνουν χαμηλότερες τιμές ενέργειας και άμεση κρατική στήριξη.
Η κατάσταση έχει οδηγήσει σε:

• Αποδυνάμωση της βιομηχανικής βάσης και απώλεια παραγωγικής ικανότητας.

• Απώλειες επενδύσεων και θέσεων εργασίας.

• Αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, καθώς η ευρωπαϊκή παραγωγή χαμηλών εκπομπών αντικαθίσταται από εισαγωγές με υψηλότερο αποτύπωμα.

Η πορεία αυτή, σύμφωνα με τη Eurometaux, αντιστρατεύεται τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ και υπονομεύει τη στρατηγική της αυτονομία σε κρίσιμους τομείς.

Έξι προτάσεις για τη μείωση του ενεργειακού κόστους

Οι βιομηχανίες κατέθεσαν έξι συγκεκριμένες προτάσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με στόχο την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας:

1. Μηχανισμός απορρόφησης ενεργειακών κραδασμών.
   Δημιουργία μηχανισμού που θα περιορίζει τις συνέπειες από αιφνίδιες αυξήσεις στις τιμές ενέργειας.

2. Αντιστάθμιση έμμεσων δαπανών άνθρακα.
   Παράταση των αντισταθμίσεων πέραν του 2030 και επαρκής χρηματοδότηση για την αποτροπή διαρροής άνθρακα.
   Ζητείται επίσης ο αποκλεισμός των έμμεσων εκπομπών από το πεδίο εφαρμογής του CBAM (Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα).

3. Πρόσβαση σε ανταγωνιστικές τιμές ηλεκτρισμού.
   Μέσω στοχευμένης στήριξης, όπως επιδοτήσεις κόστους προφίλ για ΑΠΕ, σχήματα PPAs (Συμβάσεις Αγοράς Ενέργειας) και αξιοποίηση παραγωγής από Συμβάσεις Διαφοράς (CfDs).

4. Αποτελεσματικός και προβλέψιμος CBAM.
   Διασφάλιση ότι ο μηχανισμός θα προστατεύει πραγματικά τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τις εξαγωγές από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.

5. Αξιοποίηση του EU ETS ως εργαλείου ανθεκτικότητας.
   Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών να στηρίξει την απανθρακοποίηση χωρίς να επιβαρύνει υπέρμετρα τις επιχειρήσεις.

6. Μείωση ρυθμιστικών και αγοράς κόστους.
   Ελάφρυνση χρεώσεων δικτύου, φόρων και τελών που σχετίζονται με τις ΑΠΕ, με εφαρμογή και σε εθνικό επίπεδο.

Η Eurometaux υπογραμμίζει ότι η βιομηχανία μετάλλων αποτελεί προϋπόθεση για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της Ευρώπης. Τα υλικά που παράγει είναι απαραίτητα για τις τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών, τις ψηφιακές υποδομές και τις αμυντικές δυνατότητες της ΕΕ.
Η διατήρηση αυτής της παραγωγικής ικανότητας θεωρείται κρίσιμη και για την επίτευξη των στόχων του Νόμου για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (CRMA), που προβλέπει την ανάπτυξη νέων ορυχείων και εγκαταστάσεων ανακύκλωσης στην Ευρώπη.

Το ζήτημα της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας αναμένεται να αποτελέσει βασικό θέμα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις 23–24 Οκτωβρίου. Οι ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να εξετάσουν πώς μπορεί να συνδυαστεί η στήριξη των ενεργοβόρων επιχειρήσεων με τους στόχους της «δίδυμης μετάβασης» —πράσινης και ψηφιακής— χωρίς να επιβαρυνθούν υπέρμετρα οι τελικοί καταναλωτές.

Οι βιομηχανίες προειδοποιούν ότι η αδράνεια θα έχει σοβαρές συνέπειες: απώλεια θέσεων εργασίας, αποβιομηχάνιση και αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών. Ζητούν να γίνει σαφές ότι η ενεργειακή ασφάλεια και η βιομηχανική ανθεκτικότητα πρέπει να αποτελέσουν κεντρικό πυλώνα της ευρωπαϊκής πολιτικής.