Η πυρηνική ενέργεια ως επόμενο βήμα για την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας
Η ανάγκη ένταξης της πυρηνικής ενέργειας στο ελληνικό ενεργειακό μείγμα τίθεται πλέον ξεκάθαρα από επιχειρηματικούς και επιστημονικούς κύκλους, με στόχο την απανθρακοποίηση, την κάλυψη του φορτίου βάσης και την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας. Σύμφωνα με τον συνιδρυτή της Athlos Energy, Διονύση Χιώνη, η Ελλάδα δεν μπορεί να πετύχει τους φιλόδοξους στόχους της για καθαρή ενέργεια βασιζόμενη αποκλειστικά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Οι ΑΠΕ αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, ωστόσο, δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες σταθερής και διαρκούς παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως σε περιόδους χαμηλής ηλιοφάνειας και άπνοιας.
Το φορτίο βάσης της χώρας, δηλαδή η ελάχιστη σταθερή ζήτηση ενέργειας που πρέπει να καλύπτεται καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου, εξακολουθεί να εξαρτάται από τα ορυκτά καύσιμα. Παρά τη μείωση της χρήσης λιγνίτη και φυσικού αερίου, η ανάγκη για σταθερή ισχύ παραμένει. Η πρόκληση για την Ελλάδα είναι διπλή: να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ταυτόχρονα να διατηρήσει μια αξιόπιστη ενεργειακή βάση για την υποστήριξη της οικονομίας, της βαριάς βιομηχανίας και των ψηφιακών υποδομών.
Ο Διονύσης Χιώνης υπογραμμίζει ότι η απουσία στρατηγικής για την πυρηνική ενέργεια ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τη χώρα. Πολλά γειτονικά κράτη ήδη επενδύουν σε νέες πυρηνικές μονάδες και μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (SMRs), ενώ η Ελλάδα βρίσκεται σε αδράνεια. Εάν δεν κινηθεί εγκαίρως, ενδέχεται να χάσει σημαντικές επενδύσεις, ιδίως σε τομείς όπως τα data centers, όπου απαιτείται σταθερή και φθηνή ηλεκτροπαραγωγή. Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας ήδη επιλέγουν χώρες με πυρηνική υποδομή για να αναπτύξουν τις εγκαταστάσεις τους.
Η οικονομική διάσταση είναι επίσης κρίσιμη. Σύμφωνα με την Athlos Energy, μια επένδυση ενός γιγαβάτ σε πυρηνική ενέργεια θα μπορούσε να αποφέρει περίπου 2 δισ. ευρώ και να δημιουργήσει 8.000 νέες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, η πυρηνική ενέργεια θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και για ειδικούς σκοπούς, όπως η αφαλάτωση σε νησιά και παραθαλάσσιες περιοχές, η υποστήριξη της ναυτιλίας και η τροφοδοσία μεγάλων ψηφιακών υποδομών.
Η ελληνική κοινωνία παρουσιάζει εντυπωσιακή αλλαγή στάσης απέναντι στην πυρηνική ενέργεια, σύμφωνα με πρόσφατες ενδείξεις. Η μέχρι πρότινος αρνητική αντίληψη έχει αρχίσει να μετατρέπεται σε στήριξη, καθώς γίνεται σαφές ότι η απανθρακοποίηση και η ενεργειακή αυτάρκεια απαιτούν λύσεις πέρα από τις ΑΠΕ.
Η Ελλάδα έχει ήδη κάνει ένα πρώτο βήμα συμμετέχοντας στη συνάντηση της «Nuclear Alliance» τον Οκτώβριο. Ωστόσο, η πραγματική ένταξη στο «κλαμπ» των πυρηνικών χωρών απαιτεί τρεις βασικές κινήσεις: κατάρτιση διακρατικής συμφωνίας με τεχνολογικά προηγμένη χώρα, επίσημη ενσωμάτωση της πυρηνικής ενέργειας στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, και συγκρότηση κρατικού μηχανισμού που θα αναλάβει τον σχεδιασμό και την εκτέλεση του έργου.
Σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι η Ελλάδα δεν ξεκινά από το μηδέν. Διαθέτει ήδη υποδομή για ερευνητικούς πυρηνικούς σκοπούς και θεσπισμένο ρυθμιστικό πλαίσιο μέσω της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Αυτή η βάση μπορεί να αξιοποιηθεί για να στηρίξει την ομαλή μετάβαση σε εμπορική χρήση, με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει πολιτική βούληση, διακρατική συνεργασία και οργανωμένη εσωτερική προετοιμασία.
Η ενσωμάτωση της πυρηνικής ενέργειας στο ελληνικό ενεργειακό μείγμα δεν είναι απλώς τεχνική ή πολιτική απόφαση. Είναι επιλογή στρατηγικής σημασίας που συνδέεται άμεσα με την οικονομική σταθερότητα, την τεχνολογική πρόοδο και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες.
