
Η αλήθεια για τα κοιτάσματα της Κρήτης
Τα “μυστικά και τα ψέματα” για τα ενεργειακά αποθέματα που κρύβει η θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης αναμένεται να αποκαλυφθούν το 2013. Το ενδιαφέρον που εκδήλωσαν οκτώ από τις πιο εξειδικευμένες, στον κόσμο, εταιρίες γεωφυσικών δεδομένων για έρευνες στην περιοχή αναπτέρωσαν τις ελπίδες, όμως την τελική απάντηση θα τη δώσουν οι γεωτρήσεις, που στην καλύτερη περίπτωση θα ξεκινήσουν το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου χρόνου.
Ο ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου της Κρήτης κ. Αντώνης Φώσκολος επικαλείται στοιχεία μελετών σύμφωνα με τα οποία στον υποθαλάσσιο χώρο του Λιβυκού Πελάγους νότια της Κρήτης υπάρχουν τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και σημαντικές ποσότητες πετρελαίου. “ Σε αυτή τη λεκάνη, μέσα στην εθνική μας ΑΟΖ, τα αποθέματα υδρογονανθράκων υπολογίζονται από μεγάλα ως γιγαντιαία. Στην περιοχή νότια της Κρήτης και ιδιαίτερα μεταξύ Φραγκοκάστελου και Πλακιά υπάρχουν 7 λασποηφαίστεια που αποτελούν αδιάψευστη μαρτυρία ύπαρξης υδρογονανθράκων. Αλλα τρία υπάρχουν στον Μεσσαρά και δυτικότερα…. Εκεί το μεγάλο πάχος των ιζημάτων μας οδηγεί στη βεβαιότητα. Οι ποσότητες ειδικά του φυσικού αερίου υπολογίζεται ότι ανέρχονται στα 5 τρισ. κυβικά μέτρα. Οι μελέτες έχουν γίνει από την εταιρία TGS Nopec.” είχε δηλώσει ο καθηγητής σε ημερίδα για τους υδρογονάνθρακες, που έγινε στην Κρήτη, αναφέρουν τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Αλλοι αναλυτές είναι πιο επιφυλακτικοί, μιλούν για αχαρτογράφητες περιοχές, με εξαιρετικά δύσκολη μορφολογία βυθού και τοιχωμάτων και για μεγάλα βάθη, υπογραμμίζοντας ότι δεν αρκεί να βρεθεί φυσικό αέριο ή πετρέλαιο αλλά πρέπει να μπορεί να αντληθεί με ανταγωνιστικό κόστος, ώστε το κοίτασμα να είναι οικονομικώς εκμεταλλεύσιμο.
Η ανακάλυψη των κοιτασμάτων στο Ισραήλ και την Κύπρο έχουν δώσει άλλη δυναμική στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης, που εκτείνεται στη νοητή προέκταση της λεκάνης του Λεβιάθαν. Αυτός ήταν άλλωστε και ο βασικός λόγος της μεγάλης ανταπόκρισης που βρήκε ο διαγωνισμός του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών μη αποκλειστικού χαρακτήρα, δηλαδή για τις προκαταρκτικές έρευνες εντοπισμού υδρογονανθράκων. Κυκλοφορούν μάλιστα φήμες πως για κάποιες από τις 8 εταιρίες που προσήλθαν στον διαγωνισμό δεν θα είναι η πρώτη φορά που θα ερευνήσουν την περιοχή, παρότι επισήμως “σεισμικά” δεν έχουν πραγματοποιηθεί..
Αν επαληθευτούν οι αισιόδοξες εκτιμήσεις είναι προφανές πως το σκηνικό αλλάζει. Άλλωστε ήδη τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου έχουν επιφέρει ανακατατάξεις, καθώς δείχνουν ότι στην Ανατολική Μεσόγειο δημιουργείται ένας τρίτος πόλος, που δυνητικά θα μπορούσε να αποτελέσει μία ακόμα πηγή τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο, πέραν της Ρωσίας και της Κασπίας.
Στα τέλη Μαρτίου υπογράφεται στην Αθήνα Μνημόνιο με την Κύπρο και το Ισραήλ για τη διερεύνηση των προοπτικών συνεργασίας των τριών χωρών στο φυσικό αέριο και την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ τους.
Ακόμα τίποτα δεν έχει κριθεί.
Μέχρι στιγμής το Ισραήλ κρατά κλειστά τα χαρτιά του για το πώς θα αξιοποιήσει το αέριο που έχει εντοπίσει. Το Τελ Αβίβ φαίνεται να έχει διαμηνύσει πώς πρώτα απ’ όλα ενδιαφέρεται για την εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας στο εσωτερικό της χώρας. Από εκεί και πέρα εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα, τη μεταφορά φορτίων υγροποιημένου αερίου (LNG), ακόμα και τη μεταφορά με αγωγό, που θα συνδέεται με Κύπρο και Ελλάδα προκειμένου να καταλήξει με άλλη διασύνδεση στην Ιταλία. Πέραν του κόστους όμως, τίθεται το ζήτημα της ασφάλειας του αγωγού όπως και το ποια θα είναι η αντίδραση στης ισραηλινής κυβέρνησης σε περίπτωση που ανακάμψουν οι σχέσεις με την Αγκυρα, οπότε το αέριο θα μπορούσε μέσω τουρκικού εδάφους να διοχετευτεί με λιγότερο κόστος στην Ευρώπη, σε σχέση με έναν υποθαλάσσιο αγωγό Ισραήλ – Κύπρου- Ελλάδος. Υπάρχει και η τρίτη λύση, που δεν φαίνεται και τόσο πιθανή, το Ισραήλ να στραφεί σε άλλες αγορές εκτός Ευρώπης
Η Λευκωσία δείχνει άμεσα αποφασισμένη να προχωρήσει στις επόμενες κινήσεις. Εχει προκρίνει την κατασκευή σταθμού υγροποίησης αερίου και εξετάζει το θέμα του αγωγού με την Ελλάδα.
Η αξιοποίηση του αερίου της ΝΑ Μεσογείου, ειδικά αν επιβεβαιωθούν τα ελληνικά κοιτάσματα, δίνει άλλες προοπτικές και στον αγωγό ITGI, τον ελληνο-ιταλικό αγωγό, που πρόσφατα δέχτηκε γερό πλήγμα, καθώς αποκλείστηκε από τη διεκδίκηση μεταφοράς του αζέρικου αερίου στην Ευρώπη.
Η ιταλική Edison και η ΔΕΠΑ, οι δύο εταιρίες που εμπνεύστηκαν και προώθησαν τον ITGI εμμένουν στο project και δεν κρύβουν ότι το συνδέουν με τις εξελίξεις στη ΝΑ Μεσόγειο.
Το παιχνίδι είναι ανοικτό και για το μέτωπο του Ιονίου. Το πακέτο για τα γεωφυσικά δεδομένα της Κρήτης περιλαμβάνει και τις σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο, μία θαλάσσια περιοχή, επίσης ανεξερεύνητη όσον αφορά το δυναμικό της σε υδρογονάνθρακες, πολύ λιγότερα υποσχόμενη σε σχέση με την Κρήτη αλλά ενδεχομένως ικανή να παρουσιάσει κάποιες ποσότητες, δεδομένων των ευρημάτων στη γειτονική Ιταλία.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος είναι αποφασισμένο να ανοίξει όλα του τα χαρτιά, Τον Ιούλιο “βγαίνουν” διαγωνισμοί για 10 χερσαίες περιοχές από τον Εβρο ως την Κρήτη, που ουσιαστικά αποτελούν όλα τα “οικόπεδα” για τα οποία η Ελλάδα έχει έστω και τις ελάχιστες ενδείξεις ότι μπορεί να περιέχουν υδρογονάνθρακες. Παράλληλα στις 2 Ιουλίου λήγει η προθεσμία για την υποβολή προσφορών στον άλλο διαγωνισμό, που προκηρύχθηκε τον Ιανουάριο, για την έρευνα και εκμετάλλευση σε τρεις περιοχές, τον Πατραϊκό Κόλπο, τα Ιωάννινα και το Κατάκολο για τις οποίες υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις, σχεδόν βεβαιότητα, ότι υπάρχει πετρέλαιο ή/και φυσικό αέριο. Πρόκειται για περιοχές που έχουν ερευνηθεί στο παρελθόν και εγκαταλείφθηκαν για διάφορους λόγους.
Κανείς δεν μιλά για μεγάλες ποσότητες, αλλά στις σημερινές διεθνείς τιμές του πετρελαίου και με την κρίση που περνά η Ελλάδα τίποτα δεν μπορεί να μείνει ανεκμετάλλευτο. Το μόνο που επιμένει να κρατά τα μυστικά του αλλά και τους μύθους του είναι το Αιγαίο, το οποίο , στο στάδιο αυτό τουλάχιστον, δεν “βγαίνει” προς διερεύνηση.
Η Κρήτη όμως, σύμφωνα με τον κ. Φώσκολο, μπορεί ακόμα και να μας βγάλει από το Μνημόνιο. Οι γεωτρήσεις θα δείξουν…