Ανοίγει ο δρόμος για το Ελληνικό- Τα οφέλη της επένδυσης
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έδωσε το «πράσινο φως», απορρίπτοντας τις αιτήσεις ακύρωσης κατοίκων της περιοχής του Ελληνικού και οικολογικών οργανώσεων.
Της Φαίδρας Μαυρογιώργη (faidra@energyin.gr)
Η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) έδωσε χθες την οριστική έγκριση για την επένδυση στο Ελληνικό και συγκεκριμένα για την κατασκευή του μητροπολιτικού πάρκου Ελληνικού-Αγίου Κοσμά, επένδυση ύψους 6 δισ. ευρώ. Τα έργα στην ευρύτερη περιοχή του Ελληνικού, θα υλοποιηθούν από επενδυτικό σχήμα υπό την εταιρεία Lamda Development, συμφερόντων του Ομίλου Λάτση.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ με δύο αποφάσεις της (1305 και 1306/2019) απέρριψε τις αιτήσεις ακύρωσης περίπου 550 κατοίκων της περιοχής του Ελληνικού (Κάτω και Άνω Ελληνικό, Άγιος Κοσμάς, Αργυρούπολη και όμοροι δήμοι), όπως και νομικά πρόσωπα (Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων, Οικολογική Συνεργασία, Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων, Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση WWF Ελλάς, Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης). Όλοι ζητούσαν να ακυρωθεί το από 28.2.2018 Προεδρικό Διάταγμα για την έγκριση του σχεδίου ολοκληρωμένης ανάπτυξης (ΣΟΑ) του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού- Αγίου Κοσμά, συνολικής εκτάσεως 6.008.076 τ.μ. Με το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα είχαν εγκριθεί οι κατευθύνσεις και οι όροι για την προστασία του περιβάλλοντος και όροι για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, επικυρώθηκαν δε οι οριογραμμές των διαρρεόντων ρεμάτων της περιοχής.
Τα οφέλη που θα προκύψουν από την επένδυση στο Ελληνικό είναι πολλαπλά τόσο για την πόλη της Αθήνας, όσο και για τη χώρα ευρύτερα, σε μια σειρά αξόνων όπως είναι το Περιβάλλον, η Κοινωνία και η Οικονομία.
Μικροοικονομικές επιδράσεις
Σύμφωνα και με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, η επένδυση στην ανάπλαση της περιοχής του Ελληνικού οδηγεί στην ανάπτυξη αξιοσημείωτης οικονομικής δραστηριότητας.Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας,τα έσοδα λειτουργίας (κύκλος εργασιών των αναπτύξεων) που αναμένεται να δημιουργήσει η εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων του Ελληνικού ανέρχονται σε 2,4 δισεκ. ευρώ προς το τέλος της 25ετίας(το 2041), ενώ κατά μέσο όρο στη διάρκεια της περιόδου υπολογίζονται σε 1,4 δισεκ. ευρώ ετησίως.Το μεγαλύτερο τμήμα των εσόδων κατά την 25-ετή περίοδο που εξετάζει η μελέτη αναμένεται να προέλθει από τη δραστηριότητα των εμπορικών κέντρων και των γραφείων (76%), ενώ σημαντικό μερίδιο προέρχεται από τις δραστηριότητες αναψυχής (12%), καθώς και από τη λειτουργία των ξενοδοχειακών μονάδων(7%). Άμεσα οφέλη θα προκύψουν και από τα δημοσιονομικά έσοδα του έργου, τα οποία δεν περιορίζονται στο τίμημα για τη μεταβίβαση των μετοχών, αλλά επεκτείνονται και σε πόρους από άμεση και έμμεση φορολόγηση της οικονομικής δραστηριότητας και του πλούτου που αναμένεται να δημιουργηθεί. Τα φορολογικά έσοδα από την κατασκευαστική δραστηριότητα και τη λειτουργία των επιμέρους επιχειρηματικών δραστηριοτήτων αναμένεται να πλησιάσουν τα 14,1δισεκ. ευρώ συνολικά στην 25ετία (κατά μέσο όρο 563εκατ. ευρώ ετησίως). Ως μεγαλύτερη πηγή εσόδων για το δημόσιο προσδιορίζεται ο ΦΠΑ με μερίδιο 57% στο σύνολο των αναμενόμενων φορολογικών εισροών. Έπονται οι ασφαλιστικές εισφορές(16%),ο φόρος μεταβίβασης (14%)και η εταιρική φορολογία (11%). Τα έσοδα από προσωπική φορολόγηση και ΕΝΦΙΑ εκτιμάται ότι θα συνεισφέρουν το 1% των συνολικών φορολογικών εσόδων.Από τη δυνατότητα των υποδομών να προσελκύσουν επισκέπτες, οι οποίοι εναλλακτικά θα κατευθύνονταν σε προορισμούς εκτός της χώρας, κρίνεται εν τέλει σε μεγάλο βαθμό κατά πόσο τα παραπάνω μικροοικονομικά οφέλη από τη λειτουργία των εγκαταστάσεων θα συνεισφέρουν στην οικονομία στο σύνολό τους ή εν μέρει θα υποκαταστήσουν ήδη υφιστάμενη δραστηριότητα.Η ικανότητα δημιουργίας νέας ζήτησης δεν είναι εφικτό να προσδιοριστεί εκ των προτέρων,ωστόσο η ανάπτυξη εγκαταστάσεων, όπως σύγχρονο συνεδριακό κέντρο, υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, καζίνο και μαρίνα, έχει η δυνατότητα να αξιοποιήσει μέρους του ανεκμετάλλευτου δυναμικού της χώρας και της Αθήνας συγκεκριμένα, στην ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού (όπως συνεδριακό, ιατρικό και citybreak)και με αυτόν τον τρόπο να δημιουργήσει τη νέα ζήτηση που απαιτείται για να θεωρηθούν οι παραπάνω μικροοικονομικές επιδράσεις ως καθαρό όφελος για την εθνική οικονομία στο σύνολό τους.
Μακροοικονομικές επιδράσεις από την κατασκευή και λειτουργία του έργου
Σε μακροοικονομικό επίπεδο, σύμφωνα και με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, η επενδυτική δραστηριότητα και οι συνέργειες που θα προκύψουν από την αξιοποίηση της περιοχής του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού οδηγούν σε ενίσχυση των υποδομών,της οικοδομικής δραστηριότητας και των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας, σε τόνωση των εισοδημάτων με ενδογενή αλλά και αυτόνομη,μόνιμη άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης, και τέλος σε θετική επίδραση στο ισοζύγιο πληρωμών από την ανάλογη εισροή ιδιωτικών κεφαλαίων.Για την αποτίμηση των μακροοικονομικών επιδράσεων του έργου ακολουθήθηκε η προσέγγιση της συγκριτικής αξιολόγησης εναλλακτικών σεναρίων που καταρτίστηκαν με τη βοήθεια του οικονομετρικού υποδείγματος της ελληνικής οικονομίας που συντηρείται στο ΙΟΒΕ. Το υπόδειγμα του ΙΟΒΕ είναι ένα μέσου μεγέθους τυπικό μακροοικονομικό υπόδειγμα συνολικής προσφοράς και ζήτησης που περιγράφει τις βασικές διασυνδέσεις της ελληνικής οικονομίας και χρησιμοποιείται για τη διενέργεια προβλέψεων και την εμπειρική ανάλυση ζητημάτων οικονομικής πολιτικής. Οι παράγοντες ζήτησης που συνδέονται με την κατασκευή και λειτουργία του έργου (εκτέλεση του επενδυτικού προγράμματος, δημιουργία εισοδημάτων από τη λειτουργία του έργου, ενίσχυση των τουριστικών εισπράξεων από το εξωτερικό) αναμένεται να επιφέρουν υψηλότερο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε όλη τη διάρκεια της κατασκευής του έργου. Στο τέλος της υπό εξέταση περιόδου (2016-2041), οι παράγοντες ζήτησης εκτιμάται ότι οδηγούν το ΑΕΠ της χώρας σε επίπεδο πουθα είναι κατά 5,4 δισεκ. ευρώ ή 1,7% υψηλότερο, σε σύγκριση με το επίπεδο που θα έχει το ΑΕΠ εάν δεν πραγματοποιηθεί το έργο. Σημειώνεται η ιδιαίτερα αισθητή συμβολή του έργου στη δημοσιονομική σταθεροποίηση, με την ενίσχυση των πρωτογενών πλεονασμάτων αλλά και στη μείωση του λόγου δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ, τόσο λόγω των πλεονασμάτων που δημιουργεί η αυξημένη δραστηριότητα αλλά και λόγω της ανόδου του ονομαστικού ΑΕΠ. Επιπλέον, οι παράγοντες προσφοράς που εκφράζονται από την άνοδο της παραγωγικότητας και της δυνητικής παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας αναμένεται να ενισχύσουν το ΑΕΠ κατά 2,0 δισεκ. ευρώ (+0,6%)το 2041. Συνολικά, η επένδυση στο Ελληνικό,πέραν των σημαντικών,αλλά μη απτών επιδράσεων (αξιοπιστία,πολιτισμός κλπ.),αναμένεται να οδηγήσει το ΑΕΠ σε σημαντικά υψηλότερο επίπεδο σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο. Στο τέλος της περιόδου (το έτος 2041)το ΑΕΠ αναμένεται να είναι κατά 7,42 δισεκ. ευρώ (2,4%)υψηλότερο από αυτό που θα είναι αν δεν πραγματοποιηθεί η επένδυση.Σε όρους απασχόλησης, ο αριθμός των εργαζομένων που αναμένεται να απασχοληθούν στις δραστηριότητες κατασκευής και λειτουργίας των εγκαταστάσεων του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού –Άγιου Κοσμά αυξάνεται διαχρονικά,καθώς τίθενται σε λειτουργία οι εγκαταστάσεις που προβλέπει το πρόγραμμα, ενώ συνεχίζεται η κατασκευαστική δραστηριότητα. Η απασχόληση στην περιοχή αναμένεται να ξεπεράσει τα 25χιλ. άτομα στα μέσα της δεκαετίας του 2030, ενώ τα επόμενα έτη με την ολοκλήρωση του κατασκευαστικού έργου, αλλά και με την πληρέστερη ανάπτυξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, εκτιμάται ότι σε ετήσια βάση θα συντηρούνται περί τις 21χιλ. θέσεις εργασίας. Πρόκειται για μόνιμες θέσεις εργασίας που,σε ένα μεγάλο βαθμό,θα καλυφθούν από τους κατοίκους των όμορων δήμων, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας.Λαμβάνοντας υπόψη τις ευρύτερες μακροοικονομικές αλληλεπιδράσεις, εκτιμάται ότι η επενέργεια της ανάπλασης στην απασχόληση στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας θα ξεπεράσει τις 90 χιλ. πρόσθετες θέσεις εργασίας το 2041, όπου 75 χιλ. προέρχονται από την επίδραση των παραγόντων ζήτησης και 15 χιλ. από την επίδραση των παραγόντων προσφοράς.