Το σχέδιο της δίκαιης μετάβασης στην μετα-λιγνιτική εποχή
Φωτοβολταϊκά, αιολικά, υδρογόνο, μονάδες παραγωγής ενέργειας από καύση απορριμάτων και εναλλακτική γεωργία είναι μερικά από τα μέτρα δράσης για τη μετάβαση στη μετά- λιγνιτική εποχή.
Της Φαίδρας Μαυρογιώργη (faidra@energyin.gr)
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, επισκέφθηκε την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και τις λιγνιτικές περιοχές, στα πλαίσια της προσπάθειας εκπόνησης ενός σχεδίου για την ομαλή μετάβαση των περιοχών αυτών στην μετά- λιγνιτκή εποχή.
Σε πρώτη φάση, το υπουργείο προσανατολίζεται στην άμεση δημιουργία ενεργειακών έργων, όπως μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα, ή όπως τα σχέδια που διαμορφώνονται από τον τοπικό ΦΟΔΣΑ και εκείνον της Κεντρικής Μακεδονίας για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής ενέργειας από τα απορρίμματα (waste-to-energy). Αυτά τα έργα αναμένεται να απορροφήσουν ένα τμήμα των εργαζομένων της ΔΕΗ. Αξίζει να σημειωθεί πως η ΔΕΗ θα προχωρήσει στην γρήγορη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών συνολικής ισχύος 2GW στη Δυτική Μακεδονία.
Παράλληλα με τις μεγάλες επενδύσεις, η ΔΕΗ θα προχωρήσει με την αναγκαία ταχύτητα την αποκατάσταση των ορυχείων. Η αποκατάσταση των ορυχείων θα είναι μια δραστηριότητα γέφυρα που θα βοηθήσει επίσης στην άμεση απορρόφηση θέσεων εργασίας. Αυτοί που μέχρι τώρα σκάβουν, τώρα θα σκεπάζουν για την αποκατάσταση, ανοίγοντας τον δρόμο για την αξιοποίηση των εδαφών με νέους τρόπους, όπως είναι η εναλλακτική γεωργία.
Στις περιοχές αυτές θα αφιερωθούν μεγάλα κονδύλια προκειμένου να επιτευχθεί η δίκαιη μετάβαση. Αρχικά θα αποδοθεί από τη ΔΕΗ στις λιγνιτικές περιοχές ο πόρος της τάξεως των 130 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, οι λιγνιτικές περιοχές θα συνεχίσουν να λαμβάνουν χρηματοδότηση από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω του Πράσινου Ταμείου. Στις λιγνιτικές περιοχές αναλογεί από το Πράσινο Ταμείο ένα ποσό γύρω στα 60 εκ. € που αφορούν σε χρήματα του 2018 και του 2019. Τέλος, ξεκινάει αμέσως η επεξεργασία του νέου αναπτυξιακού προγράμματος των λιγνιτικών περιοχών με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εργαλεία όπως το InvestEU (το λεγόμενο Πακέτο Γιούνκερ), εθνικούς και ιδιωτικούς πόρους. Η στήριξη αυτή ανέρχεται =, με βάση εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ένα ποσό μεταξύ 3,7 και 4,4 δισ. ευρώ.
Τα πλεονεκτήματα που θα δοθούν στους κατοίκους των περιοχών:
- Τηλεθέρμανση. Το υπουργείο κατέστησε σαφές πως δεν θα υπάρξει κανένα απολύτως κενό σε σχέση με την τηλεθέρμανση της περιοχής και θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την θέρμανση των περιοχών με άλλους τρόπους μετά το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων. Ειδικότερα, προωθούνται οι απαραίτητες αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο ώστε να μην διακόπτεται η τηλεθέρμανση. Παράλληλα, στηρίζουν την ανάπτυξη των δικτύων φυσικού αερίου στα νέα δεδομένα που δημιουργεί η απολιγνιτοποίηση. Ως αποτέλεσμα, το νέο business plan της εταιρείας δίνει προτεραιότητα στις περιοχές της Φλώρινας, της Κοζάνης και του Αμύνταιου.
- Εκπτωτικό τιμολόγιο. Δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή σε σχέση με το εκπτωτικό τιμολόγιο της ΔΕΗ (ΠΟΤ) για τις λιγνιτικές περιοχές.
- Ειδικές φορολογικές ζώνες. Το υπουργείο θα ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κηρύξει τις λιγνιτικές περιοχές ως ειδικές φορολογικές ζώνες με ειδικά φορολογικά κίνητρα στο πλαίσιο της Δίκαιης Μετάβασης για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη.
- Φορολογικά κίνητρα για τη θέρμανση. Το υπουργείο θα δώσει ειδικά φορολογικά κίνητρα για τη θέρμανση π.χ. σε σχέση με το φόρο φυσικού αερίου.
- Ειδική φορολογική μεταχείριση για όσους χάσουν τη δουλειά τους. Επιπλέον ειδική φορολογική μεταχείριση για όσους χάνουν τη δουλειά τους και μέχρι να προσληφθούν σε νέα και να απασχολούνται κανονικά ξανά θα προσφέρει η κυβέρνηση.
