Το 2025 καταγράφεται ως χρονιά-ορόσημο για τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη, καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπέρασαν για πρώτη φορά τον άνθρακα ως βασική πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας διεθνώς. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή στη μετάβαση προς ένα καθαρότερο και πιο βιώσιμο ενεργειακό μέλλον.
Η δυναμική ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ήταν τέτοιας κλίμακας, ώστε το επιστημονικό περιοδικό Science να τις ανακηρύξει «Ανακάλυψη της Χρονιάς» για το 2025, αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό τους ρόλο στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.
Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, η παγκόσμια παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας —με αιχμή την ηλιακή και την αιολική— αυξήθηκε με ρυθμό που κάλυψε το σύνολο της νέας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν αποτελεί πλέον μελλοντικό στόχο, αλλά παρούσα πραγματικότητα.
Στην πρώτη γραμμή της μετάβασης βρίσκεται η Κίνα, η οποία έχει επενδύσει στρατηγικά στην κλιμάκωση της παραγωγής ηλιακών συλλεκτών, ανεμογεννητριών και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες λιθίου. Οι επενδύσεις αυτές έχουν καταστήσει τη χώρα παγκόσμιο ηγέτη τόσο στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας όσο και στη σχετική τεχνολογία.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Πρόεδρος της Κίνας ανακοίνωσε από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών ότι η χώρα δεσμεύεται να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 10% μέσα στην επόμενη δεκαετία, όχι μέσω περιορισμού της κατανάλωσης ενέργειας, αλλά με τον διπλασιασμό της αιολικής και της ηλιακής παραγωγής. Ήδη, η αυξανόμενη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών έχει αρχίσει να επιβραδύνει τον ρυθμό αύξησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη χώρα.
Παράλληλα, νέες τεχνολογικές καινοτομίες, όπως τα πιο αποδοτικά ηλιακά κύτταρα, ενισχύουν περαιτέρω τις προοπτικές των ανανεώσιμων πηγών, αυξάνοντας την απόδοση και τη γεωγραφική τους εμβέλεια.
Ιδιαίτερη σημασία έχει και η ραγδαία εξάπλωση των μικρής κλίμακας φωτοβολταϊκών συστημάτων στέγης. Χάρη στη μαζική παραγωγή και το χαμηλότερο κόστος κατασκευής, τα συστήματα αυτά εξαπλώνονται με ταχύ ρυθμό στην Ευρώπη, τη Νότια Ασία και τον Παγκόσμιο Νότο, προσφέροντας αξιόπιστη και οικονομικά προσιτή ενεργειακή ασφάλεια σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Στην Αφρική και τη Νότια Ασία, οι εισαγωγές ηλιακών πάνελ έχουν αυξηθεί θεαματικά, καθώς ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά διαπιστώνουν ότι η ηλιακή ενέργεια μπορεί να καλύψει βασικές καθημερινές ανάγκες — από τον φωτισμό και τη φόρτιση κινητών τηλεφώνων έως τη λειτουργία ανεμιστήρων — με χαμηλό κόστος και υψηλή αξιοπιστία.
Το 2025 επιβεβαιώνει, έτσι, ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν αποτελούν απλώς μια εναλλακτική λύση, αλλά τον βασικό πυλώνα του παγκόσμιου ενεργειακού μέλλοντος.
